M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.

M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.

M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.

M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.

M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.

M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.

M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.

M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.

M/V rolverdelingDit blog schrijf ik in de traditionele M/V vorm op basis van de man/vrouw verhoudingen waarmee ikzelf in de vijftiger jaren ben opgegroeid. Het patriarchaat en de roomse dominantie vierden toen ik op de lagere school zat nog hoogtij en mannen hadden vanzelfsprekende voorrechten. ‘Het recht van de vrouw is het aanrecht’ werd schamper gegrijnsd. Dienstbaar, ondergeschikt en economisch afhankelijk gold voor vrouwen als de vanzelfsprekende gang van zaken. Vrouwen vonden het normaal om te poetsen, te strijken, te zorgen, te verzorgen, klaar te staan en ruimhartig te geven. Het is niet te geloven hoeveel in korte tijd is veranderd in de M/V-rolverdeling. M/V lijkt overigens min of meer te vervallen. Afijn, het is aan jou om de M de V of een andere letter daar te plaatsen waar het in je eigen situatie het best past.

People-pleasersIn mijn praktijk komen vooral mensen die kampen met lichamelijke en geestelijke stressklachten. Meestal komt dit omdat ze te veel voor anderen zorgen en te weinig voor zichzelf. En door te vaak alsmaar door te gaan en te weinig rust te nemen. En ook door te veel in hun hoofd te zitten en te weinig in hun lijf. Dit is zeker niet omdat ze iets fout doen of falen. Wel, omdat ze al vroeg een automatisme van ruimte afgeven hebben ontwikkeld dat ooit behulpzaam was, maar op den duur averechts werkt. Ikzelf heb me jaren als een pleaser gedragen. Dit blog is geschreven op basis van persoonlijke en professionele ervaring en ‘wetenschap’.

Praten en luisterenAls (hapto-)therapeut leerde en praktiseerde ik aandachtig en accepterend te luisteren naar de ander. Hoe verrassend dat haptotherapie mijn vak is geworden?  Immers…, vroeger in ons warme nest zaten we driemaal daags met tenminste elf mensen aan tafel. Mijn vader, vanzelfsprekend aan het hoofd van de tafel, had met veel humor het hoogste woord en mijn moeder preekte blijmoedig dat het een lieve lust was. In die drukte voelde ik me dan ook lang vooral vertrouwd met inschikken en afwachten en ging in ander gezelschap aan de praat om zo gauw het maar even kon het aandachtsgemis in te halen. Nu we ouder worden ervaar ik in onze familie veel meer balans en betrokkenheid. Nog steeds ben ik er in privé-kring attent op om belangstelling te tonen, totdat het automatisme van druk pratend verhaal halen het toch weer overneemt.

Affectieve bevestigingIk schrijf blogs voor en over volwassenen die allemaal ooit kind waren. Als kindje ben je nog volledig afhankelijk van anderen die voor jouw behoeften zorgen. Kinderen gedijen erbij als mama en papa tijd en ruimte maken voor hun dochter of zoon. Dat ze hun onvoorwaardelijke liefde tonen, volle aandacht hebben en waarneembaar betrokken zijn. Ook dat er ouders of verzorgers beschikbaar zijn zodat het kind bij pijn en verdriet bij hen terecht kan. Waar het kind welkom is op een zachte schoot of gespreide armen tot het zelf aangeeft dat het genoeg is. Waar het kind zich gezien, getroost en begrepen weet. In zachte woorden, warm oogcontact en vooral ook in teder lijfelijk contact. Kortom, door wat in de haptonomie affectieve bevestiging wordt genoemd. En ouders tonen evengoed hun liefde door duidelijke grenzen aan te geven ter bescherming van het kind. Daardoor voelt het kind zich veilig, ervaart het dat haar eigenheid er helemaal mag zijn en leert het kind passend bij de leeftijd voor zichzelf te zorgen.

1. Puur ❤️Zo ben je geboren. Volop licht en liefde. Er is helemaal niets mis met jou. Jij en ik deugen vanaf dag een. Een baby is helemaal zichzelf, beweegt op eigen tijd en manier en roept zachte vertedering en vanzelfsprekende zorgzaamheid op bij omringende volwassenen.

Emotionele verwaarlozingHierbij gaat het niet om feitelijke traumatische ervaringen zoals geweld, alcoholisme, misbruik en dergelijke. Het gaat om al wat er niet was toen je het wel nodig had. Bijvoorbeeld om het gemis aan- Persoonlijke aandacht, een luisterend oor en troost.- Liefdevol afstemming op gevoelens en behoeften.- Seksuele voorlichting, huiswerkbegeleiding, keuzeadvies studie/beroep.- Ruimte voor boosheid, verdriet of angstige gevoelens.- Ruggensteun, het gevoel dat iemand achter je staat. Zo een affectief gemis heeft invloed op ons immuunsysteem.Omgekeerd, als er wel een liefdevolle ontvangst was wordt het immuunsysteem versterkt. Deze foto is van mij als kindje. Als achtste van tien in een druk gezin met winkel aan huis heb ik persoonlijke aandacht met terugwerkende kracht als gemis ervaren. Tegelijk was -en is er nog steeds- volop liefdevolle warmte, positiviteit en saamhorigheid. Dankzij persoonlijke ontwikkeling en niet te vergeten dankzij haptotherapie heb ik affectief gemis kunnen verteren en al wat er wèl was kunnen eren en vervolgens integreren in mijn levensboek. 

Het lichaam liegt nooitIn de loop der jaren ben ik vooral geïnteresseerd geraakt in wat zich non-verbaal bij mezelf en bij cliënten in mijn praktijk  ‘binnenshuis’ afspeelt. Of dit nu meditatie heet, mindfulness, haptonomie, bio-energetica of een andere benaderingswijze is me om het even. De centrale noemer is aandacht, stilte en openheid. Zonder doel waarnemen welke lichaamssensaties, emoties en gedachten zich aandienen. Letterlijk nemen wat op dit moment lijfelijk waar is. Ons lichaam spreekt boekdelen en liegt nooit!

Menselijke neiging tot pijnvermijdingOmdat innerlijke onrust geen prettig gevoel is proberen mensen dit vaak zo snel mogelijk te verstoppen of kwijt te raken. Pijnvermijding is voor velen een onbewuste dagtaak. Deed ik ook jarenlang. Het leven moet altijd leuk zijn. Mijn ervaring is: te veel leuk is niet meer leuk. Je bent bang innerlijke pijn niet aan te kunnen en gaat daarom elk probleem analyseren, nare emoties wegdrukken of rationeel verklaren. En je neigt ernaar om afleiding te zoeken in iets als tv kijken, eten, shoppen, alsmaar bezig zijn, et cetera. Het vervelende is, dat als je zo handelt -de nog steeds lijfelijk aanwezige maar verstopte- onrust steeds weer terugkomt. En iedere keer heftiger als de vorige keer. Zelfs tot overspanning en burn-out aan toe. Deze innerlijke onrust wil je iets vertellen, deze lijfsignalen willen je zelfs helpen.

GevoelsvermogenNaast denkvermogen beschikt ieder mens over gevoelsvermogen. Dit is het vermogen om in het moment via je lijf voelenderwijs gewaar te zijn. Op deze foto zie je de titels van de vier eerste hoofdstukken van het boek Onderbroken | contact met je wijze lijf. Wat voelt voor jou grens-overschrijdend en wat grens-respecterend? Je lijf weet het al voordat je denken eraan te pas komt. Luisteren naar je lijf helpt je om je gevoelsvermogen te leren (h)erkennen en te ontplooien, om zo goed mogelijk aan te voelen waar jouw grens ligt en daarnaar te handelen. Je leert bewust op te merken wanneer je bijvoorbeeld • benauwdheid voelt in je keel• jezelf schrap zet voor contact in een bepaalde groep• last hebt van een beklemmend gevoel op de borst • iemand niet kunt luchten of zien• opmerkt dat je je ineens hartstikke moe voelt• vlinders in je buik voelt• enzovoort...Wat valt jou nu op in je lijf?

Eigen regieAls volwassene kun je zelf de regie nemen voor je welzijn. Je bent niet meer afhankelijk van mama, papa of verzorgers. Nu bepaal je zelf en ben je verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Niet een beetje of af en toe, maar 100%. Gelukkig maar! Hierdoor heb je ook zelf de sleutel in handen om te handelen naar eigen goeddunken. Bovendien voorkom je slachtoffergedrag als je je lusten en lasten zelf draagt. Je kunt feitelijk slachtoffer zijn van allerlei narigheid. Echter… slachtoffergedrag kun je beter zien te voorkomen. Daar heeft niemand baat bij. Door zelf regie te nemen blijf je trouw aan jezelf en ben je vrij in verbinding met anderen.

Drama-driehoekDe drama-driehoek blijft voor mij een actueel en inzichtgevend hulpmiddel bij communicatie. In mijn kast vind ik het boek van Anja van Servellen ‘Macht van de Onmacht’ dat ik in 1987 kocht waarin ze schrijft hoe vrouwen met macht omgaan. Hoe de een zich superieur boven de ander stelt, of omgekeerd inferieur. Daarin las ik destijds voor het eerst over de drama-driehoek die blijkbaar vooral bij vrouwen veel voorkomt. En ik herkende alledrie de rollen en wist toen nog bij lange na niet hoe dit te veranderen. Ik was toch zielig (slachtoffer)? Ik hielp anderen toch (redder)? En waarom luisterde ze niet, ik bedoelde het toch hartstikke goed (aanklager)? Wat typeert deze drie (nog) onbewuste rollen en wat helpt wel:

Affectieve bevestigingDit boek zag ik zo’n vierentwintig jaar geleden bij mijn ‘verkering’ (al jaren mijn echtgenoot) in de kast staan toen ik hem voor het eerst thuis opzocht. Da’s toevallig. Of niet? Met dit boek in zijn kast vielen de verkeerde sokken in het niet. Een boek over affectieve bevestiging. Een term die ik als beginnend haptotherapeut probeerde te doorgronden en doorvoelen. Nu ik met haptotherapiepraktijk- en levenservaring opnieuw naar dit begrip kijk neemt het alsmaar in waarde toe. Polariserend en veroordelend naast elkaar leven? Ik kies ervoor om om te beginnen in mijn eigen cirkel van invloed vredelievend en affectief bevestigend samen te leven. Dit laatste kost weinig moeite als je vanaf je conceptie en geboorte je affectief bevestigd weet. Je voelt dan dat je er helemaal mag zijn zoals je bent en dat je alle ruimte krijgt om jezelf te ontwikkelen op je eigen manier en tijd. Persoonlijke groei gedijt moeiteloos in een samenleving waarin je wezenlijk bevestigd wordt in jouw eigenste eigenheid ofwel significante constellatie. Deze laatste term komt van Frans Veldman de grondlegger van haptonomie.