voelen en gevoelens

Voelen
Over emoties, voelen en gevoelens wordt veel geschreven en steeds op een andere manier. Hieronder schrijf ik vanuit mijn kennis en ervaring. Voelt het voor jou heel anders?
Dan hoor of lees ik dat graag.

Voelen noem ik een feitelijke aangelegenheid. Je voelt met je tastzin in de buitenwereld de stoel waar je op zit, de structuur van je trui, de gladheid van een steen, de warme mok, de harde bal, de wind op je wangen en nog veel en veel meer. Hoe dat voelt voor jou is een ander verhaal en is voor iedereen verschillend. Dan komt er ervaring en waardering aan te pas. Op de mok staat een tekening van je kleinkind en dat geeft een warm gevoel. Of een verdrietig gevoel als het kleinkind bijvoorbeeld naar een ander land is verhuisd. Je drinkt je koffie in dit voorbeeld met een lach en een traan. En je voelt  in je binnenwereld: warm, kou, strak, los, jeuk, kracht, zin, pijn, beklemming, fris, zwaar, enzovoort. Dit proces van aftasten en voelen naar binnen en naar buiten gaat continu door om je veilig en gezond mogelijk te houden. Moeder natuur heeft dat prachtig geregeld.

Emoties
Emoties overkomen je zonder pardon. E-moties bewegen automatisch naar buiten. Er komt beweging in spieren, gewrichten en organen. Bijvoorbeeld heb je verrassend een glimlach, neig je richting je geliefde of neurie je een liedje. Als je reële of irreële dreiging voorkomt, komt je lijf vliegensvlug in beweging om te vechten, te vluchten of te verstarren. Dit zijn puur lijfelijke reacties die hun richting naar buiten zoeken. Je hebt al vlekken in je hals, je bloost, je hebt een brok in de keel, je nekharen staan overeind, je bent witheet van woede, je trommelt met je vingers, je krijgt angstzweet, een knoop in je maag of je ademhaling gaat sneller, Allemaal vóór dat je er zelf erg in hebt. Om deze ongemakkelijke signalen maar niet te hoeven voelen verblijven velen liever in hun hoofd en geven de rest van hun lijfelijke woning nauwelijks aandacht. Maar je lichaam weet eerder dat er iets aan de hand is dan je denkend brein en trekt aan de bel om je te beschermen tegen onheil.

Nemen wat lijfelijk waar is
Juist door lijfelijk bewust waar te nemen en te voelen wat er te voelen valt ervaar je innerlijke rust en ruimte. Als je deze raadgevende lichaamssignalen oppikt en meteen op het moment ervaart, zul je merken dat pure emoties van verdriet, angst of boosheid je kort en hevig beroeren. Gebruikelijk minder dan vijf minuten. Door deze emoties te laten komen en gaan houd je de kamers van je interne woning opgeruimd en geeft dat een opgeruimd gemoed. Als je durft te voelen wat er te voelen valt, raak je vertrouwd met pure emoties en groeit je zelfvertrouwen. Je voelt je voluit aanwezig tot in de bodem van je lijf. Je voelen, denken en handelen komen in lijn met elkaar.

Emoties toelaten of onderdrukken
Mogelijk waren er ervaringen waarvoor je als kind te klein was om die te voelen en was het gezond om emoties weg te stoppen. Nu heb je als volwassene mogelijk nog steeds de neiging om emoties weg te drukken. Juist omdat je dat als kind vanuit overlevingsgedrag hebt aangeleerd. Lijfelijke stressreacties zoals vermoeidheid, eczeem, rugpijn, migraine en andere lichamelijke klachten kunnen het gevolg zijn van pijnlijke emoties die nog aandacht vragen. Emoties raken aan 'oud zeer' als deze uit de maat geuit wordt in relatie tot de actuele gebeurtenis. Een heftige emotionele ontlading heeft meestal te maken met stress-residuen uit vroegere tijden.

Te veel of te weinig voelen
Velen blijven emoties wegduwen uit angst om stil te staan bij hoeveelheden emoties, Ook omdat dit consequenties heeft en keuzes vraagt waar we (nog) niet aan willen. Lang niet iedereen heeft geleerd dat emoties er gewoon bij horen en verbergen of onderdrukken deze. Je wordt dan wat ik een 'hoofd op pootjes' noem. De ratio krijgt het voor het zeggen en naar het lijf wordt niet geluisterd. Je gaat zo ver mogelijk weg van de emotie. Of je gaat 'als een kip zonder kop' volledig op in de emotie. Deze twee beweging doen je allebei geen goed. Juist erbij blijven is de kunst. Aan emoties hangen geen kaartjes met verklaringen. Ze zijn er. Het overdenken en verwoorden volgt pas na het doorvoelen.

“Sommigen voelen de regen. Anderen worden alleen maar nat”.

zanger, Roger Miller

Uitgestelde emoties
Als je emoties niet voelt op het moment dat ze zich aandienen, komen ze later in volle glorie terug als uitgestelde emoties. Deze emoties vragen veel langer aandacht dan pure emoties en houden je weg bij onderliggende pijn. Slachtoffergedrag is misschien wel de meest krachtige uitgestelde emotie.
Zo’n onbewuste gewoonte kun je lang volhouden. Er zijn misschien wel tranen van klachten, maar deze raken niet aan de echte kwetsuur. Er vindt geen genezing plaats en er komt geen litteken dat zorgt voor stevige en vrije bewegingsruimte. Kortom, het doet je geen goed. Als iemand uitgestelde emoties toont, kan dat voor de omgeving energie-zuigend zijn. Terwijl bij pure emotie de ander wel geraakt wordt en toch vitaal blijft.

Gevoelens
 Gevoelens komen voort uit emoties. Nu is ook het verstand erbij betrokken en komen er woorden bij. Het denken komt pas goed tot ontwikkeling in het 3e-4e levensjaar. Nu kun je bewust kiezen door te beoordelen, te begrijpen, te selecteren, te bezinnen en alternatieven af te wegen. Je kunt actief kiezen voor het zorgen voor je behoeften en verlangens. Voor vitaliteit en zingeving. De verantwoordelijkheid draagt voor de consequenties van deze keuzes. De grondlegger van de haptonomie Frans Veldman noemde dit 'met gevoel doorstraalde rede'.

Thuisgevoel
Tot echt doorvoelen en vanuit een diepere gevoelslaag en meevoelen is niet iedereen in staat. Helaas zijn er mensen die moeite hebben met liefde geven en ontvangen. Vaak is er sprake van affectief gemis. Door bewust stil te staan bij je lijfelijke emoties en ‘verstandige’ gevoelens en deze allebei serieus te nemen begint de ware zelfzorg. Je vertrouwt op je diep innerlijk weten en geweten dat helder aangeeft wat je goed doet. Dat is een natuurlijk vermogen. Zoals een bloem zich opent naar het licht en weer sluit in het donker. Je voelt met behulp van je tastzin aan wanneer het veilig is om je open te stellen. En ook wanneer het veiliger is om je af te sluiten. Ons wijze lijf geeft zeer intelligent via de tast raad en richting aan ons handelen. Hoe meer je vertrouwd raakt met voelen en gevoelens hoe  steviger je zelfvertrouwen. Je voelt je meer en meer thuis bij jezelf.

❤️ vrij in verbinding ❤️